Prawo turystyki
– jak się odnaleźć na rynku usług
Prawo turystyki ma źródła w prawie ustrojowym, materialnym i procesowym. Regulacje prawne w turystyce chronią konsumenta usług turystycznych. W przepisach Unii Europejskiej regulujących rynek usług turystycznych i działalność podmiotów świadczących usługi turystyczne jest to zagadnienie mające wysoki priorytet.
Po co nam prawo turystyki?
Dlaczego w ogóle mówimy o prawie turystyki, a nie o prawie turystycznym czy prawie w turystyce? To teoretyczny aspekt, którego znajomość wiele wyjaśni i o którym też warto wiedzieć.
Nieznajomość prawa turystyki, jak mawiają ignorantia iuris nocet, nie pomaga ani podróżnym, ani agentowi czy organizatorowi turystycznemu, ani właścicielom hoteli, przewodnikom, pilotom wycieczek, przewoźnikom czy ubezpieczycielom. Elementarna wiedza z tej dziedziny przydaje się na każdym etapie załatwiania spraw związanych z usługami turystycznymi. Cóż dopiero, gdy pojawiają się w branży turystycznej okoliczności nieuniknione i nadzwyczajne, i to nie tylko takie, jak skutki żywiołów, katastrofa ekologiczna, pandemia, ogłoszenie upadłości organizatora, wypadki uniemożliwiające prowadzenie działalności. Sytuacje nieprzewidziane mogą stać się problemem, którego rozwiązanie sporo kosztuje.
Przykładowe procedury działalności turystycznej
– przedsiębiorca turystyczny, przewodnik górski
Przewodnik górski jest zawodem regulowanym, to znaczy, że wykonywanie jego zadań wymaga posiadania ustawowych uprawnień. Z wykonywaniem tej działalności wiążą się więc określone procedury (inaczej niż w przypadku pilotów wycieczek, przewodników turystycznych – miejskich, terenowych).
Procedurom działalności podlega również instytucja agenta usług turystycznych. Zasadnicze regulacje samej umowy agencyjnej są określone w przepisach Kodeksu cywilnego
w art. 758-764(9), natomiast ustawa z dnia 24 listopada 2017 r. o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych reguluje różnorodne aspekty funkcjonowania agenta turystycznego oraz wskazuje wymagania dotyczące świadczenia jego usług. Jeżeli działalność agenta wykracza poza ramy umowy agencyjnej, musi on spełnić obowiązki, które wynikają również z innych przepisów, np. ustawy z dnia 15 grudnia 2017 r. o dystrybucji ubezpieczeń
(t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 905) czy wydanych na jej podstawie rozporządzeń. Szczególny rodzaj działalności, który wymaga spełnienia określonych warunków jeszcze przed rozpoczęciem aktywności na rynku turystycznym, prowadzą przedsiębiorcy ułatwiający nabywanie powiązanych usług turystycznych.
Spory i roszczenia prawne na rynku turystycznym
W działalności turystycznej może dochodzić pomiędzy stronami do sporów o charakterze prawnym i tym samym do powstania roszczeń. Dotyczy to zarówno relacji B2B, pomiędzy przedsiębiorcami (np. organizator imprezy turystycznej i hotel), jak i B2C, czyli pomiędzy przedsiębiorcą a konsumentem (np. podróżny i biuro turystyczne). Sytuacje sporne powstają nieraz już w trakcie negocjowania warunków umowy, ale źródło konfliktu może też stanowić sposób realizacji usługi turystycznej niezgodny z warunkami umowy. Spór o charakterze prawnym ma na ogół związek ze zdarzeniem, które dotyczy wykonania umowy, ale i do którego dochodzi niezależnie od umowy lub pomimo jej nieobowiązywania.
W relacjach B2C (ale też B2B), gdzie odpowiedzialność jest związana z usługą turystyczną, coraz częściej promowane są w Unii Europejskiej pozasądowe metody rozstrzygania sporów, które prowadzą do rozwiązywania problemu, a nie rozstrzygania i orzekania o winie. Przemawiają za tym w zasadzie dwa argumenty: są to rozwiązania tańsze, szybsze, a ponadto mają na celu przyznanie wymiernej satysfakcji obydwu stronom sporu, prowadząc do porozumienia, podczas gdy wyroki sądowe są skierowane przeciwko jednej ze stron i kończą spór arbitralną oceną.
Wśród alternatywnych sposobów rozwiązywania sporów w turystyce największą popularność zyskują obecnie:
- arbitraż
- mediacja
- polubowne sądy konsumenckie.
Jak skutecznie stosować prawo turystyki?
Turystyka to branża poddana wielu przepisom. Nie jest przypisana do odrębnej, kompleksowej gałęzi prawa. W turystyce sensu largo stosuje się przepisy pochodzące z wielu dziedzin prawa. Mają tu również zastosowanie regulacje pochodzące z norm zawartych w dokumentach takich, jak np. Reguły Międzynarodowej Federacji Narciarskiej (zbiór reguł obowiązujących na stokach całego świata, czyli dekalog narciarski zwany też kodeksem FIS).
Ze względu na różnorodność grupy odbiorców usług turystycznych i usługodawców istotnym wyzwaniem staje się znalezienie adekwatnej grupy przepisów, które mają zastosowanie w konkretnym przypadku – dotyczącym danego interesariusza, a więc turysty, przedsiębiorcy czy organu administracji, który zajmuje się wybraną dziedziną turystyki.
A.K.
Fragmenty pochodzą z książki
Kupisz książkę lub e-book z rabatem 10%
wpisując w koszyku kod: ST10AK
Jak skorzystać z kodu rabatowego ⇒
Polecamy również inne opracowania dotyczące turystyki – znajdziesz je tutaj ⇒
