ODDK - Wydawnictwo dla biznesu

Rachunkowość i opodatkowanie

organizacji pozarządowych

Czy każda organizacja pozarządowa, np. stowarzyszenie, którego jedynym przychodem są składki członkowskie, zobowiązana jest do prowadzenia księgowości? Czy nawet mała darowizna otrzymana przez organizację wymaga rozliczania z urzędem skarbowym? To pytania, których być może nawet nie zadają sobie zakładający stowarzyszenie czy fundację, skupieni bardziej na realizowaniu misji powołanej organizacji i podejmowaniu działań charytatywnych, prokulturalnych czy prospołecznych. Okazuje się jednak, że już od momentu rejestracji nowego podmiotu pojawiają się pierwsze obowiązki.

Obowiązek prowadzenia księgowości

Wszystkie organizacja pozarządowe (NGO) zobowiązane są do prowadzenia księgowości. Nawet zbiórka składek członkowskich i wydatkowanie ich na spotkanie miłośników książek jest operacją finansową wymagającą zaksięgowania. Każde zdarzenie w finansach organizacji musi mieć odzwierciedlenie w księgowości, a w miarę rozwoju organizacji i rozszerzania działalności obowiązków księgowych przybywa. Zazwyczaj bowiem organizacje pozarządowe działają na wielu płaszczyznach, realizując zadania publiczne lub prowadząc własną działalność gospodarczą; wiele z nich otrzymuje pokaźne dotacje lub darowizny. Korzystanie z różnych źródeł finansowania wiąże się z prawnym obowiązkiem wykazania, że uzyskane środki zostały wydatkowane zgodnie z celami, dla których organizacja powstała.

. Zobacz fragment [Rachunkowość organizacji pozarządowych] ⇒

Rachunkowość pełna i uproszczona

Większość organizacji podlega rachunkowości „pełnej”, której zasady reguluje ustawa o rachunkowości. Oznacza to konieczność stosowania rozwiązań przyjętych w ustawie, m.in. obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych, posiadania polityki rachunkowości i planu kont, a przede wszystkim obowiązek złożenia w ustalonym terminie sprawozdania finansowego. Wpływ na księgowość i zakres stosowania wynikających z ustawy zasad ma specyfika danej NGO, jej wielkość, sposób działania czy źródła finansowania.

. Zobacz fragment [Ustawa o rachunkowości] ⇒

Dla małych organizacji przewidziano możliwość wyboru uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów (UEPiK). Tę formę prowadzenia księgowości mogą wybrać NGO, które nie osiągają dużych przychodów (limit to 100 tys. zł rocznie), nie prowadzą działalności gospodarczej i nie mają statusu organizacji pożytku publicznego. O wyborze UEPiK należy powiadomić naczelnika urzędu skarbowego właściwego w sprawach opodatkowania podatkiem dochodowym. Organizacje, które zdecydują się na UEPiK, nie muszą sporządzać sprawozdania finansowego. Uproszczona ewidencja służy jedynie obliczaniu zaliczek i wypełnianiu zeznania podatkowego.

Podatek CIT

Wszystkie organizacje pozarządowe, niezależnie od wyboru formy prowadzenia rachunkowości, muszą złożyć deklarację podatkową CIT-8. Organizacje pozarządowe nie są zwolnione automatycznie z podatku dochodowego od osób prawnych, choć podlegają licznym zwolnieniom przedmiotowym. Dotyczy to przede wszystkim dochodów związanych z działalnością statutową.

. Zobacz fragment [Działalność statutowa] ⇒

Inne podatki

Oprócz podatku CIT organizacje pozarządowe mają obowiązek zapłaty innych podatków. Choćby podatku dochodowego od osób fizycznych – jeśli NGO zatrudnia pracowników za wynagrodzeniem, ma obowiązek naliczyć i odprowadzić podatek. Jeśli natomiast w zakresie działalności gospodarczej lub działalności odpłatnej statutowej organizacja sprzedaje usługi lub towary podlegające podatkowi VAT – jest zobowiązana rozliczać ten właśnie podatek. Inne podatki, których organizacja może być płatnikiem, to m.in. podatek od czynności cywilnoprawnych, podatek od nieruchomości i – co może zaskakiwać – podatek od gier hazardowych.

. Zobacz fragment [Podatek od gier hazardowych] ⇒

J.T.

Fragmenty pochodzą z książek Rafała Nawrockiego: